Yazının tamamı için tıklayınız.
Her kültür, kendi toplum hayatı içerisinde önem verdiği kavramları kelime boyutunda dilin söz varlığı içerisinde yaşatır. Hem yazılı hem de sözlü olarak Türkçe söz varlığında çokça kullanılan akrabalık adları, Türk kültürü içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Yani, Türkler akrabalık kurumuna önem verdikleri için akrabalık bildiren kelimeleri yazılı ve sözlü dilde geniş bir şekilde kullanmaktadır. Tam tersi bir bakış açısıyla dilde akrabalık bildiren kelimelerin çok ve çeşitli olması Türklerin akrabalık kurumuna verdiği önemi de göstermektedir. Bir kelimenin söyleyen, dinleyen ya da okuyan üzerinde bıraktığı duygusal etkiye duygu değeri denmektedir. Toplumun hayata bakış açısını ve yaşayışını gösteren atasözleri içerisinde akrabalık adlarının kullanımı birçok yerde duygu değeri bakımından bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmada söz varlığının önemli bir üyesi olan ve Türkiye Türkçesi atasözleri içerisinde yer alan akrabalık adlarına semantik olarak yaklaşılacak ve onların duygu değerleri ele alınmıştır.
(…)
Toplam 32 adet akrabalık bildiren kelimenin çoğunluğunun olumlu duygu değerine sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte bazı atasözlerinin birden fazla duygu değerini işaretlediği tespit edilmiştir. Atasözleri yukarıda da belirtildiği gibi farklı tecrübelerin ürünüdür. Aynı toplum içerisinde olsa bile toplumun bireyleri yaşadığı bir tecrübeyi farklı yollarla ifade edebilmektedir. Bunun neticesinde de aynı durum için adeta birbiri ile çelişen atasözleri ortaya çıkabilmektedir. Dolayısı ile bazı atasözlerinde olumsuz yargılar yer alabilir. Atasözlerinin bu özelliklerinin bilinmeden, bir milletin kültürel değerlerini, hayat felsefesini ve dünya görüşünü sadece olumsuz bir yargı taşıyan veya öyle zannedilen sözlere dayandırarak tespit etmeye kalkışmak art niyetli bir yaklaşım olur (Üstüner, 2002: 42). Yani her ne kadar duygu değeri olumsuz yargılar bildiren atasözleri var olsa da akrabalık kurumunun Türk kültür yerindeki önemi bu yargılarla zedelenmez.