Mar 13
Yazının tamamı için tıklayınız. Tüm dünya dilleri kendi iç yapılarının el verdiği olanaklar doğrultusunda ifade kabiliyetlerini geliştirme eğilimi gösterirler. Bunun en temel sebebi sınırlı sayıdaki dil malzemesi ile gelişen ve değişen dünyadaki olguları, kavramları anlatabilme ihtiyacıdır. Bununla birlikte diller sahip olduğu yapıları farklı biçimlerde kullanırlar. Bu anlamda tekrarlı yapılar da dilin ifade kabiliyetine esneklik katan …
Mar 13
Yazının tamamı için tıklayınız. Dilin en önemli unsurlarından olan fiiller, araştırmacılar tarafından farklı şekillerde sınıflandırılabilmektedir. Bu sınıflandırmalar yapılırken temel alınan en önemli ölçütlerden biri anlamdır. Anlamın temel alındığı sınıflandırmalarda fiillerin bir bölümü mental fiil sınıfında yer almaktadır. Mental fiiller, bir mental süreç neticesinde ortaya çıkan her türlü zihin faaliyetini ifade eden dil ögeleridir. Bu ögeler …
Mar 08
Yazının tamamı için tıklayınız. Dilin sürekli gelişim içerisinde olması ile dilbilgiselleşme, kelime yapımı ile sözlükselleşme, fono-semantik başkalaşma ve anlam olayları dil içerisinde yer alan bazı morfemlerin ve leksik unsurların farklı dönemlere ait biçimlerinin eşzamanlı olarak kullanılmasına neden olmaktadır. Bir başka ifadeyle bir biçimbirimin, kelimenin ya da anlamının süreç içerisinde hem değişikliğe uğramış biçimi hem de …
Mar 08
Yazının tamamı için tıklayınız. Dildeki kelimeler, doğası gereği anlam alanlarını geliştirir, değiştirir ya da yok eder. Tüm bu anlam olaylarının çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Kişinin zihin sürecinde gerçekleşen her türlü fiile mental fiil denir. Algılama sürecini başlatan duyu fiilleri, mental fiillerin bir türü olarak kabul edilir. Duyu fiilleri mental sürecin başlatıcısı olması nedeniyle oldukça sık kullanım …
Mar 08
Yazının tamamı için tıklayınız. Kültür toplumun değerlerini kuşaktan kuşağa aktaran bir hafıza niteliğindedir. Kökleri aynı olan toplumlar her ne kadar çeşitli nedenlerle farklı coğrafyalarda yaşasalar da ortak geçmişin izlerini kültüründe yaşatırlar. Kültürde yer alan ögeler yüzyıllar boyu bazı küçük değişikliklere uğrasa da toplumun hafızası içerisinde yaşamaya devam eder. Bu bağlamda atasözleri Türk dünyası için oldukça …
Mar 08
Yazının tamamı için tıklayınız. Her kültür, kendi toplum hayatı içerisinde önem verdiği kavramları kelime boyutunda dilin söz varlığı içerisinde yaşatır. Hem yazılı hem de sözlü olarak Türkçe söz varlığında çokça kullanılan akrabalık adları, Türk kültürü içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Yani, Türkler akrabalık kurumuna önem verdikleri için akrabalık bildiren kelimeleri yazılı ve sözlü dilde geniş …
Mar 08
Yazının tamamı için tıklayınız. Fiiller, dilin isimlerle birlikte en temel söz varlığı üyesi olarak görev yapmaktadır. Fiillerin dil için oldukça önemli yapılar olması onun farklı şekillerde sınıflandırılmasına neden olmuştur. Araştırmacılar çeşitli ölçütleri kullanarak fiilleri sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırmalardan birisi mental fiilleri de içermektedir. Mental fiiller, duyu organları ile harekete geçen algının zihinsel süreci etkilemesi ve sonuçta …
Mar 08
Yazının tamamı için tıklayınız. Türk kültüründe renkler en eski dönemlerden itibaren önemli kavramlar olmuştur. Gerek inanışlarda gerek sosyal hayatta gerekse şahıs ve yer adlarında oldukça sık kullanılan renkler, çeşitli inanışların ya da doğrudan kültürün etkisiyle gerçek anlam değerlerinin dışında yeni anlam alanları kazanmışlardır. Bu bağlamda renk adları da bazı duygu değerlerinin dildeki temsilcisi olmuştur. Renk …
Şub 24
Prof. Dr. Ahmet Karadoğan ile birlikte… Yazının tamamı için tıklayınız. Kılınış (aktionsart) fiil kök ya da gövdesinde belirtilen hareketin gerçek dünyada gerçekleşme esnasında belli noktalara ya da sürece vurgu yapıp yapmamasıdır. Fiil tabanındaki belirtilen hareketin gerçekleşme tarzı fiillerin kılınış türlerini belirler. Özellikle batı dillerinde fiillerde iki farklı kılınış türü (sonlu-sonsuz “telic-atelic”) görülürken Türkçe fiillerde üç …
Şub 24
Yazının tamamı için tıklayınız. Dil içerisinde farklı dil bilgisi kategorileri birbirlerinin kullanım alanlarına girerek birbirlerini biçim ve anlam bakımından etkilerler. Anlam biliminin alanına giren kılınış konusu da biçim bilgisiyle ilgili olan bazı zarf-fiil eklerinin kullanım alanına etki eder. Oğuz ve Kıpçak lehçelerine özgü biçimler olan ve Türkiye Türkçesinde yaygın olarak kullanılan “– (I)r… –mAz” ve …