Yazının tamamı için tıklayınız.
Bir dil birliği içerisinde bulunan ek, kelime, kelime grubu, sözdizimi ya da cümle üstü birim biçimindeki yapılar, başka bir dil birliği içerisinde ifade edilmek istendiğinde bir takım aktarma sorunlarıyla karşılaşılır.
Bu aktarma sorunları sadece ölçünlü dil veya lehçeler arasında değil Türkçenin farklı ağızlarında da görülür. Kelime boyutunda ele alındığında ağızlarda yer alan bazı kelimelerin ölçünlü Türkçede yer almaması, başka anlama sahip olması, ağızdaki anlamının yanında farklı anlamlarının da bulunması temel kelime eşdeğerliği sorununu ortaya çıkarmaktadır.
Bu çalışmada, Nevşehir ağzında kullanılan fiiller ile ölçünlü Türkçedeki fiiller eşdeğerlik ve yalancı eşdeğerlik bakımından karşılaştırılmış bir takım değerlendirmelerde bulunulmuştur.
(…)
Ağızlarda yer alan kelime, kelime grubu, cümle ya da morfemlerin incelenen ağızlara hâkim olmayan kişiler tarafından da anlaşılır hale gelebilmesi için bu ağza ait dil malzemelere standart dile aktarılmaktadır. Yani ağızlarda yer alan malzemenin standart dil ile ifade edilmesi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu ve benzeri durumlarda ağızlarda yer alan malzemenin standart dile aktarılması gerekmektedir. Bu aktarımlar esnasında eşdeğerlik bağlamında kimi sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Özellikle çalışma yaptığı ağzın iç dünyasına hâkim olmayan araştırmacılar yaptıkları aktarmalarda hataya düşebilmektedir. Bu durumda ağızlardaki dil malzemesinin standart dildeki karşılıklarını tam olarak tespit edebilmek gerekir. Bu da ancak yapılacak olan ağızlardaki eşdeğerlik çalışmalarıyla tam olarak sağlanabilir.
Nevşehir ağzında yer alan fiiller incelendiğinde bazı fiillerin tam anlamıyla standart Türkçede de yer aldığı (1≡1), bazı fiillerin ağızlarda yer almasına karşın standart dilde yer almadığı (1≡∅), bazı fiillerinde tam ve yarım yalancı eşdeğer yapılarda oldukları tespit edilmiştir.